Erken çocukluk dönemi, bireyin sosyal becerilerinin temellerinin atıldığı kritik bir evredir.Özellikle 2 yaş, çocukların çevreye yönelik meraklarının arttığı, bireysel farkındalıklarının geliştiği ve ilk sosyal ilişkilerin kurulduğu dönemdir. Bu süreçte akran iletişimi, çocuğun gelişiminde aile desteği kadar önemli bir yere sahiptir.
Sosyal Becerilerin Gelişimi
İki yaşındaki çocuklar, paylaşmayı, sıra beklemeyi ve ortak oyun oynamayı akran etkileşimleri sayesinde öğrenir. Başlangıçta paralel oyun dediğimiz, yan yana fakat bağımsız oyun davranışı görülür. Ancak zamanla çocuk, arkadaşının yaptığını fark eder, onu taklit eder ve iş birliği temelli oyunlara katılmaya başlar. Bu süreç; paylaşma, empati kurma ve iş birliği yapma becerilerinin gelişimini destekler.
Dil ve İletişim Becerileri
Akran iletişimi, dil gelişimini hızlandıran önemli bir unsurdur. Çocuk, akranıyla iletişim kurabilmek için kelime dağarcığını genişletir, cümle kurma girişimlerinde bulunur. “Benim oyuncağım”, “Beraber oynayalım” gibi kısa ifadeler bile çocuğun hem kendini ifade etme becerisini hem de karşısındakini anlama yetisini güçlendirir.
Duygusal Gelişim
Akran ilişkileri, çocuklara duygularını ifade etmeyi ve düzenlemeyi öğretir. Oyun sırasında yaşanan küçük anlaşmazlıklar, çocuğun öfke kontrolünü ve problem çözme becerisini geliştirme fırsatı sunar. Bunun yanı sıra, akranından gördüğü destek ya da paylaşım, çocukta aidiyet duygusunu güçlendirir ve güvenli bağlanma davranışlarını pekiştirir.
Bilişsel Gelişim
Akranlarla kurulan etkileşim, çocuğun düşünme ve problem çözme becerilerini destekler. Birlikte oyun kurma, kuralları takip etme ve sırayla hareket etme, çocuğun zihinsel süreçlerini harekete geçirir. Örneğin, bir blok oyunu sırasında “Sen bunu koy, ben de üstüne koyayım” gibi basit iş birlikleri, mantıksal düşünmeyi ve plan yapma becerilerini geliştirir.
Özgüven ve Bağımsızlık
Çocuk, akranlarıyla iletişim kurarak kendi kimliğini keşfeder. Arkadaşları tarafından kabul edilmek, oyunlarda yer almak, çocuğun özgüvenini artırır. Aynı zamanda, aileden bağımsız sosyal deneyimler yaşamak, bireyselleşme sürecini destekler.
Sonuç olarak;
2 yaş döneminde akran iletişimi, çocukların sosyal, duygusal, bilişsel ve dil gelişiminde vazgeçilmez bir unsurdur. Bu etkileşimler, çocukların gelecekte kuracakları ilişkilerin temelini oluşturur. Erken yaşta sağlıklı akran ilişkileri yaşayan çocuklar, ilerleyen yıllarda daha uyumlu, özgüvenli ve empati sahibi bireyler haline gelirler.
