KARDEŞ İLİŞKİLERİ
İçinde birden fazla çocuğun bulunduğu evlerde kardeş çatışması kaçınılmazdır. Özellikle çocuklar arasında üç veya daha az yaş farkı varsa çatışma daha sık ortaya çıkar. Çocukların problem çözme becerilerini küçük yaştan kazanmaları adına çocukların kardeşleriyle ve ebeveynleriyle çatışmaya ihtiyacı vardır. Bir konuda farklı fikirlerde olmaya, bu fikir ayrılıklarını fark etmeye ve anlaşmazlıkları giderip aralarında anlaşmaya varan yolu bulmayı keşfetmeye ihtiyaçları vardır. Çatışma, çocuğun nerede bittiğine ve diğer ötekinin nerede başladığına dair sınırları görmesi açısından önemlidir. Çocuk çatışma sayesinde ileride nasıl bir insan olacağını öğrenmiş olur.
Çocuklar için genelde bu iki mesele tartışma nedenidir; birincisi bir eşyanın/oyuncağın kime ait olduğu konusu, ikincisi bir konuda kimin daha üstün olduğu tartışmasıdır. Bu noktada yetişkin konuya dahil olup problemi çözüme kavuşturmaya çalıştığında sonuca varmak gerektiğinden daha fazla zaman alır ve soruna ebeveynin dahil olmasıyla kardeşler arası güç dengesi kurulmamış olur. Anne babalar, kardeşler arası kavgalara tahammül gösterebilmeli, çatışma olmadan gerçek bir yakınlığın kurulamayacağını unutmamalıdır. Yardım istemek için anne babadan güç almaya gelen çocuğa, meselenin ne olduğunu kendi ağızlarından anlatmalarını isteyebilirsiniz. Çocuğa sorunun nasıl çözüleceğini gösterin ancak onun için sorunu çözmeyin. Anaokulu çağındaki çocuk yeterli problem çözme becerisine sahip olmadığından tartışma anında kendini ifade edemez ve bir süre sonra kızgınlığın ardını şiddet takip eder. Bu durumlarda çocuğun rehberliğe ihtiyacı vardır. Çocuklara ‘’Burada ne oluyor?’’ ‘’Bu sorunu nasıl çözebilirsiniz?’’ diye sorun ve yanıtı onlardan bekleyin. Bu yaklaşım onların sakinleşmelerine, olayı değerlendirmelerine ve problem çözme becerilerinin gelişmesine katkıda bulunur.
Çatışma yaşanmayan bir evde büyüyen çocuk gerçek hayatı öğrenemez. Eğer bir evde hiç tartışma yaşanmıyorsa, bu evdeki kuralların tek bir kişi tarafından koyulduğu anlamına gelir. Diğer aile üyelerinin karar merciinde olmadığını gösterir. Çocuklar her konuda ebeveynlerinin davranışlarına bakar. Çocuklar aralarındaki bir anlaşmazlığı çözdüğünde veya eşler kendi aralarında bir sorunu çözüme kavuşturduğunda çocuk çatışmanın nasıl çözümlendiğini öğrenmiş olur. Bu çocukların hayat boyu ilişkilere yaklaşımında işlerine yarayacak bir armağandır.
Kardeşler arası ilişkilerde işe yarayacak birkaç ipucu;
- Rekabeti besleyecek durumlar yaratmaktan kaçının. Anne-baba ve kardeşlerin takım olduğu oyunlar yaratmaya özen gösterin.
- Arabulucu olmayın. Problemlerini kendileri çözmeleri için izin verin.
- Kardeşler arası sevgi bağının arttıracak geribildirimlerde bulunun.
- ‘’Kardeş Günü’’ planlayın ve birlikte yapabilecekleri etkinlikler oluşturun, ortak ilgi alanları bulmaya çabalayın.
- Anne baba tutumları kardeş kıskançlığının kalıcı olmasında rol oynar. Karşılaştırma asla yapmayın.
- Çocuklarınızla paylaştığınız zamanları dengeleyin. Onlarla birebir vakit geçirebileceğiniz zamanlar ayarlamaya çalışın.
- Duygu ve düşünce paylaşımında onları cesaretlendirin. Çocuklar kardeşlerine karşı kıskançlık duygularını konuşmadıklarında bu kıskançlık duyguları uygunsuz davranışlarla kendini gösterir. Çocuklara olumlu duygular kadar olumsuz duygular için de yer olduğunu hissettirin.
- Aileye katılan kardeş sonrasında büyük çocuğun hayatında önemli düzen değişiklikleri yapmamaya özen gösterin. Kardeş sonrasında rutinlerin sabit kalmasına, alışkanlıklarını sürdürmeye devam edin. Böylelikle kardeşin gelişiyle yaşamında fazla değişim olmamış olacaktır ve bu çocuk için güven hissiyatını yaratacaktır.
