Sevgili Velilerimiz,
Pandemi süreciyle birlikte ekranlar hayatımıza eskisinden daha fazla yerleşti. Çocuklar artık bir tuşla büyülü bir dünyaya ulaşabiliyorlar. Oynadıkları oyunlarda, izledikleri videolarda bu dönemde oldukça ihtiyaç duydukları sosyalleşme ve adrenalin ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Dolayısıyla bu dönemde çocuklar ekranlara daha fazla maruz kalmaya başladılar. Ekran kullanımının önüne geçmek için çocuğumuza yasak koymak bizleri bir sonuca ulaştırmıyor. Çünkü çocuklarımızın ekran kullanımının ve sanal oyunlar oynamasının altında bir gerekçe yatıyor. Çocuklar bu cihazların sağladığı olanak ile kendilerini bir gruba ait hissediyorlar, sosyalleşebildikleri ve keyif aldıkları bir konu bulabiliyorlar. Ebeveynlerin böyle bir yerden ekran kullanımını ele alabilmesi çok önemli. Teknolojik cihazların kullanımını yasakladığınızda, çocuğunuzun bu ihtiyaçları yerine bir şey koymadığınızda çocuğunuz çok daha depresif bir sürece sürüklenir.
O halde ekran meselesini farkındalıklı bir şekilde ele almak için biz yetişkinler neler yapabiliriz? Çocuklar, hayatı biz yetişkinlerden model alarak öğreniyor. Biz ekranları ne kadar kullanırsak çocuklarda bu ölçüde ekran kullanımını normalize ediyorlar. Öncelikle ebeveynin kendi ekran kullanımını ve ekranlarla ilişkisini gözden geçirmesi çok önemli. Eğer ebeveynler olarak işten ve uykudan kalan zamanı ekran kullanımıyla harcıyorsak ve evimizde sürekli televizyondan gelen kuru bir gürültü mevcutsa bu davranışlar çocuğunuza örnek olacaktır. Dolayısıyla ebeveyn olarak önce kendi ekran kullanımınızı gözden geçirmeniz faydalı olacaktır. Ben ekranları niçin kullanıyorum? Bana ne kadar iyi geliyor? Bana zararları var mı? Farkındalıklı bir yerden bakmak çocukların ekran kullanım sürecinde anlamlı olacaktır.
Eğer gece ailecek otururken kendinizi ekranlara dalmış buluyorsanız bu davranışınızı fark ettiğinizde ekran detoksu yapmayı deneyebilirsiniz. Yarım saat telefonlar sepetin içerisinde içerideki odada kalsın, cihazlar açık olmasın gibi bir kurallar oluşturabilirsiniz. Akşamları yarım saatlik bir ekran detoksu yapmak ev içindeki ilişkilerde kişilerin birbirlerine daha fazla dikkat vermelerine ve daha fazla iletişimde olmalarını sağlayacaktır. Her aile bireyi birbirine gününün nasıl geçtiğini anlatıp gün içinde güzel giden ve gitmeyen gelişmeleri birbirleriyle paylaşabilirler. Çocuklarımıza sağlıklı sınırlar koymak kadar pozitif bir davranış sergilediklerinde onları ödüllendirmekte değerlidir. Çocuğunuz o gün ekrana hiç maruz kalmadıysa ne izleyeceğine ve ne kadarlık bir süre bir içeriği izleyeceğine birlikte karar verebilirsiniz. Zamansal sınır koymayı çocuğa öğretebilmek önemlidir. Bu nedenle ekran kullanım süresi dolduğunda cihazı size geri getirmesini istemelisiniz.
Çocuklar artık çok erken dönemde ekranlarla tanışıyorlar. Yemek yesin, kendi kendine zaman geçirsin amacıyla ne yazık ki çocuklarımızı ekrana maruz bırakabiliyoruz. Çocuk buna alıştığı zaman bu süreci değiştirmek çok zor olabiliyor. Dolayısıyla ekran kullanımına erken dönemden itibaren belli bir zaman diliminden başlatmak ve belli zaman aralıklarına sığdırmak önem teşkil ediyor. Fransız psikiyatrist Serge Tisseron, bir araştırmada 3-6-9-12 kuralından bahsediyor. Tisseron şöyle bir öneride bulunuyor; 3 yaştan önce çocuklar ekranı hiç kullanmasın, 6 yaştan küçük çocuklar da bilgisayar ve konsol oyunlarını oynamasınlar, 9 yaştan önce çocuklar internete tek başlarına girmesinler ve 12 yaştan önce de çocukların sosyal medyada kendilerine ait hesaplara sahip olmamalarına dair bir önermede bulunuyor. Araştırmanın bulgularında 3-6 yaş dönemi çocukların damutlaka ebeveyn rehberliğinde ekranları izleyebileceğini söylüyor.
Eğer çocuğunuz günde çok uzun saatler ekrana maruz kalıyorsa bu alışkanlığını bir anda bırakması gerçekçi bir hedef olmayacaktır. Bu süreci azaltmak ve ideal bir süreye dönüştürmek istiyorsanız sabırlı olmalı ve yavaş yavaş aşamalı bir programla çocuğun ekran kullanımını azaltmak gerekecektir. Ailecek hep birlikte çaba sarf etmelisiniz.Ailecek birlikte etkinlikler yapmak, sanat ve spor faaliyetlerinde bulunmak, insanlarla etkileşimde olduğu toplumsal etkinliklerde faaliyet göstermek çocuğunuzun internet dışındafarklı bir alternatifin de olduğunu fark etmesini sağlayacaktır. Doğa yürüyüşleri yapabilir, evde paylaşımı arttıracak kutu oyunları oynayabilir ve kendi kendine kaldığında geçireceği zamanla ilgili ona bir takım alternatifler üretebilirsiniz. Çocuğunuz ne kadar sosyalleşirse ve bedensel olarak aktif olursa o kadar az internet kullanımına ihtiyaç duyacaktır.
Çocuklarınızla birlikte keyifli bir çocukluk geçirmeniz dileğiyle…
Sevgiler,
